Giao tiếp hiệu quả và giao tiếp vô ích

Trước đây, tôi từng quen một người bạn có cách duy trì mối quan hệ tình cảm khá đặc biệt. Cụ thể là anh ấy cac loai slot game sẽ lên kế hoạch "chủ đề" 88vin shop cho mỗi tuần trong mối quan hệ của mình. Vào mỗi thứ Hai, cặp đôi sẽ cùng nhau công bố chủ đề mà họ sẽ thảo luận vào cuối tuần. Trong suốt tuần đó, cả hai sẽ dành thời gian tìm hiểu, chuẩn bị thông tin hoặc khám phá những lĩnh vực mới mẻ, học hỏi những khái niệm chưa từng biết đến. Đến cuối tuần, họ sẽ ngồi lại và chia sẻ suy nghĩ, quan điểm về chủ đề đã được đặt ra trước đó - tất cả nhằm tạo dựng những chủ đề chung trong mối quan hệ yêu đương và từ đó làm sâu sắc thêm tình cảm của họ.

Tôi không hoàn toàn ủng hộ cách làm này, dù rằng nó giống như một liều thuốc kích thích tạm thời, giúp hai người không có gì để nói cũng có thể tìm thấy ít nhất một chút điểm chung qua các nhiệm vụ đã định sẵn. Tuy nhiên, tôi không rõ liệu mỗi lần họ trò chuyện có thực sự mang lại hiệu quả hay không. Người đưa ra phương pháp này tự tin rằng mình đã tìm thấy cách giữ lửa trong tình cảm, đồng thời còn có thể chứng minh với bản thân rằng đối phương đã học hỏi được nhiều điều nhờ sự hướng dẫn của mình. Còn người tuân theo phương pháp thì lại chỉ xem đây như một nhiệm vụ đơn thuần. Họ chỉ cần phối hợp diễn xuất, tỏ vẻ ngưỡng mộ khi đối phương đưa ra những ý tưởng sâu sắc, hoặc khen ngợi mức độ hiểu biết của đối phương là đủ.

Thực tế, điều này không khó hiểu. Khi đã có "chủ đề" được đặt ra trước, chắc chắn sẽ có kỳ vọng về "kết quả" tương ứng. Chẳng hạn, nếu đối phương không dành đủ sự chú tâm cho việc nghiên cứu chủ đề đã được chọn, dù đã có cả tuần để chuẩn bị nhưng vẫn không cung cấp nội dung thảo luận phong phú, liệu điều đó có thể được coi là dấu hiệu cho thấy họ không thật sự quan tâm đến mối quan hệ? Hơn nữa, người đưa ra chủ đề thường chỉ lựa chọn những gì nằm trong phạm vi hiểu biết của mình mà thôi. Đặc biệt là nếu người đó là kiểu người không chịu thua kém, luôn muốn tranh luận để phân thắng bại, thì họ càng không dám chọn những chủ đề ngoài tầm kiểm soát, vì sợ mình sẽ "thua" trong cuộc chơi.

Chưa kể, nếu họ quyết định chọn một lĩnh vực mà cả hai đều chưa hiểu rõ, sẽ xuất hiện một thử thách lớn hơn nữa: sự khác biệt trong nhận thức giữa hai người có thể trở nên quá lớn, thậm chí dẫn đến bất đồng nghiêm trọng về giá trị cốt lõi. Một số trường hợp có thể chỉ ra rằng quan điểm sống của cả hai không hề hòa hợp, thậm chí còn xuất hiện những mâu thuẫn nguyên tắc không thể giải quyết. Vì vậy, việc lựa chọn chủ đề nào cũng là một nghệ thuật. Dù cả hai bên đã biết rằng quan điểm sống của họ không thể gặp nhau, nhưng họ vẫn cố gắng tìm kiếm những "chủ đề chung" để duy trì ảo giác về sự ăn ý trong mối quan hệ.

Vậy, liệu loại hình giao tiếp này có thực sự thuộc về "giao tiếp hiệu quả"? Hay đây chỉ là một màn trình diễn do kẻ kiểm soát cảm xúc tạo ra?

Khoảng độ tuổi 26, 27, tôi bắt đầu thiết lập khái niệm "giao tiếp hiệu quả" trong lịch trình của mình. Nói một cách đơn giản, đó là đánh giá xem một buổi giao tiếp có mang lại phản hồi tích cực hay không.

Giao tiếp tiêu cực làm cạn kiệt năng lượng của tôi, buộc tôi phải kiềm chế và biểu diễn hết sức mình trước một đối tượng cụ thể. Điều này khiến tôi cảm thấy ghét bỏ, và sau mỗi lần giao tiếp như vậy, tôi cần vài ba ngày để ở một mình và hồi phục tinh thần. Ngược lại, giao tiếp tích cực lại hoàn toàn trái ngược. Những thông tin và ý tưởng trao đổi trong đó có thể gấp hàng chục lần so với giao tiếp tiêu cực, nhưng lại khiến tôi cảm thấy hưng phấn và vui vẻ lâu dài, đặc biệt là nó thúc đẩy nguồn cảm hứng sáng tạo.

Từ nhỏ, tôi đã là một người lắng nghe, mặc dù phần lớn thời gian, vai trò này không phải do tôi tự nguyện đảm nhận mà bởi vì xung quanh tôi có quá nhiều người cần tôi hợp tác trong vai trò "người tâm sự". Họ không quan tâm đến ngữ cảnh, không biết điều, và cũng chẳng tôn trọng ranh giới cá nhân. Họ sử dụng cách tiếp cận xâm lược để khẳng định vị trí trung tâm của mình trong mọi cuộc trò chuyện, chiếm đoạt quyền phát biểu ở bất cứ nơi đâu họ xuất hiện. Tôi không bao giờ có cơ hội từ chối, buộc phải nghe những câu chuyện khoe khoang vô nghĩa, phối hợp với những màn diễn không cho phép lộ mặt thật, chịu đựng những cuộc tranh luận không ngừng nghỉ và đầy lý lẽ sai lệch. Cho đến khi tôi nhận ra rằng mình cần phân loại giao tiếp thành "hiệu quả" và "vô ích", và không cần phải "trách nhiệm hóa" mỗi cuộc giao tiếp, tôi đã bắt đầu thực hiện màn diễn của riêng mình - giả vờ rất nhiệt tình mà không tốn chút năng lượng nào: "Ừ đúng rồi! Ôi thật tuyệt vời! Sao mình không nghĩ ra sớm hơn!" Thậm chí bây giờ, tôi còn lười ngay cả việc giả vờ lắng nghe, trực tiếp bóng đá chỉ cần ngồi im và tưởng tượng về vũ trụ rộng lớn trong lúc họ nói. Quãng thời gian ấy chính là cơ hội để tôi bay bổng trong thế giới nội tâm của mình - dù rằng trong những cuộc giao tiếp hiệu quả, chúng ta có thể từ chuyện thiên đường nội tâm chuyển sang chuyện vũ trụ bên ngoài.

Điều thú vị của "giao tiếp hiệu quả" là nó không thể quy định cứng nhắc. Bạn có thể đóng vai trò là một "người truyền đạt", liên tục bày tỏ suy nghĩ của mình mà không lo đối phương phản bác vì sự khác biệt quan điểm; hoặc bạn cũng có thể trở thành một "người lắng nghe", trong khi đối phương là người cung cấp nội dung. Khi đó, bạn không cần phải diễn xuất, mà chỉ cần để những gì đối phương nói va chạm vào tư duy của mình, sinh ra những tia lửa tư tưởng mới.

Khả năng trò chuyện cùng nhau quan trọng không kém khả năng ăn uống cùng nhau. Nhiều cặp vợ chồng dần trở nên xa lạ vì từ đầu họ chỉ đang diễn kịch để chiều lòng tự ái của nhau, cho đến khi không còn tôn trọng quyền phát biểu của đối phương. Họ quá hiểu rõ những logic sai lầm của nhau và sự tự mãn nông cạn.

Khi một ngày nào đó, bạn không còn nhìn thấy ánh sáng trong mắt người ấy khi họ nói về một chủ đề mà họ thực sự quan tâm, thì cũng chính là lúc bạn không còn khả năng xuyên thấu vào tâm hồn của họ.